Vasistas nedir?

Türkçemizdeki en acayip kelimelerden biridir. Mimari terimler de geçerli olan kelimenin tarihçesi de enteresan fakat ne kadar doğru olduğu tartışılır.

Pvc Pencere veya kapı sistemlerinde bir kilit mekanizmasıdır. Özelliği pencere veya kapınızı ister yana veya dilerseniz dikey  şeklilde açmanızı sağlayan kilitleme mekanizmasıdır. Alt köşe ve üst köşe olmak üzere iki adet menteşe sistemi, yarı açılır özelliğini sağlayabilmesi için  makas ve 4 taraflı kilitlenebilen kilit ispanyoletinden oluşur.Genellikle depo,wc ve atıl alanlarda bir nebze olsun hava sirkülasyonu sağlaması amacı ile kullanılan pencere sistemidir.

PVC pencerelerde tek açılımın yatay çalışan şekline vasistas denir. Bu açılır daha çok banyo ve tuvalet pencerelerinde kullanılır. Ancak günümüzde birçok odanın penceresinde de bu tip pencereler tercih edilmeye başlanmıştır.

Tuvalet ve banyolarda kullanılan türleri yanlarında bulunan bağlı makaslar belirli açılarda açılım sağlar. Özelliklerine göre kademeli olarak açılabilirler. Problem çıkarmadan çalışan ve pratik bir yapısı bulunan sistemin, kollu (ispanyoletli), çarpma, ters açılım  veya yüksek vasistas gibi türleri mevcuttur.

Birçok insan bu ilginç kelimenin dilimize Almanca ‘dan geçtiğini düşünse de aslında vasistas kelimesi Türkçe ‘ye Fransızca ‘dan geçmiştir. İlk kez 18. yüzyılda kullanılan ve küçük pencere anlamına gelen bu sözcük ile ilgili ilginç bir rivayet vardır. Söylentiye göre Fransızlar Alman komşularının kapılarını çalar.

Alman ev sahibi ise pencereyi yani vasistası açarak ” Nedir? Ne vardı? ” anlamına gelen “Was ist das?” der. Almanların bu sorusu Franzsızların bu pencere türüne “Was ist das penceresi” demesine sebep olur. Zamanla “Was ist das penceresi” kısaltılarak sadece vasistas olarak kullanılmaya başlanır.

Enteresan olan da ;almanların bizim bildiğimiz yarı açılır pencerelere ”klappfenster” üstte doğru açılır pencere veya klippfenster(eğimli pencere) demeleri..