Sokak Sanatı Nedir?
Sınırları ancak yaratıcılığın sınırlarıyla belirlenebilecek, sokakta icra edilen sanatla ilişkili tüm aktiviteleri kapsar.
Mural art nedir?
“Mural”, İngilizce bir kelimedir ve “duvar” demektir. Dolayısıyla mural sanat, ”duvar sanatı”dır. Mural sanatçılarının şövale ve tuvali sadece duvarlardır.
Halka açık alanlarda icra edilen sanat aktiviteleri olarak da tanımlanabilecek sokak sanatı, aynı zamanda eleştirel bir bakış açısı ve mizahı da içeriyor.
Sokak sanatçıları, müzikten resme, tiyatrodan el sanatlarına kadar sanatın her halini tüm insanlara bedava sunarken dünyadaki güzellikler kadar sorunları da eserlerinde işliyorlar.
Sokak Sanatının Görünen ve Görünmeyen Yüzü
- Sokak sanatı, geleneksel sanat mekanlarının dışında kalan kamusal alanlarda üretilmektedir.
- Dünyadaki işleyişi, politikaları ve toplumsal kuralları eleştiren sanatçıların büyük bir kısmı, anonim kalmayı tercih etmektedir.
- Sokak sanatının en önemli özelliği, sanatçı ile izleyici arasındaki üçüncü kişi ve kurumları ortadan kaldırmasıdır. Sanatçı doğrudan izleyiciyle iletişim kurmaktadır. Bu da sanatçıya, kendisini özgürce, herhangi bir sınırlamayla karşılaşmadan ifade etme şansı tanımaktadır.
- Günümüzde, zaman zaman galerilerde yer bulmaya başlamış olsa da, geleneksel sanat anlayışına ve endüstriyel sanata karşı bir başkaldırı olarak ortaya çıkmıştır.
- Yavaş yavaş ana akım sanatın içinde yer almaya başlaması ve bazı sanatçılar tarafından ticari kaygıyla icra edilmesi, bilinirliğini artırmış olsa da içerik anlamında zarar görmesine sebep olmuştur.
- Sokak sanatçılarının birçoğu, baskı altında bulunan ve haksızlığa uğrayan birey ve toplumların sesi olmak için bir aktivist olarak hareket etmektedir.
Kullanılan Malzemeler
Nasıl belirli sanat dallarıyla ya da aktivitelerle kısıtlanamazsa sanatçıların kullandığı ve kullanacağı malzemelerin de bir sınırı yoktur.
Sprey boyalardan mumlara, heykellerden iplere ve günlük hayatta karşımıza çıkan çeşitli objelere kadar her şey sanatçının malzemesi olabilir.
Tarihi
İlk olarak, trenlerin ve duvarların üzerine yapılan resim ve yazılarla (grafiti) görünür , 1920’li yıllarda sokak çeteleri tarafından yapılıyordu.
Varlığı çok daha öncesine dayansa da, ilk kez 1980’li yıllarda dikkat çekmeye başladı.
Politik işleyişe, savaşlara ve baskılara karşı bir başkaldırı aracı olarak doğmuştur, aynı zamanda bir alt-kültür öğesidir.
Zaman içinde saygınlık kazanmış ve giderek çeşitlenen bir sanatsal ifade biçimine dönüşmüştür.
Onlarca yıl yasadışı bir faaliyet ve yıkma yoluyla yaratma gücü olarak görülsede, bugün disiplinler arası bir sanat ifadesi olarak çağdaş sanat dünyasında yer alıyor.
Çeşitleri nelerdir?
İplik bombalama (yarn bombing), genellikle belirli bir konuya dikkat çekmek amacıyla kamusal alandaki mobilya ve nesnelerin ipliklerle kaplanmasını ifade ediyor. Lock on, kamusal mobilyalara eklemlenen araç, obje, heykel ve yerleştirmeleri ifade ediyor.
Bunların yanı sıra sokakta icra edilen pantomim, juggling, illüzyon sanatları, poi, tiyatro, canlı heykellik, sokak enstalasyonları ve sokak müziği debu sanatın içinde yer alıyor.
Önde Gelen İsimler
-
- Provokatif eserleriyle tüm dünyanın tanıdığı René Moncada ve elbette Moncada’nın 1986 imzalı ‘I AM THE BEST ARTIST’ eseri,
- Sokakların eleştirel ve isyankar yüzü John Fekner,
- Lee Quinones,
- Arturo Di Modica ve 1989 imzalı, Charging Bull isimli bronz heykeli,
- 1999 yılındaki resim serisiyle ünlenen Blu,
- Lady Pink,
- Vhils,
- Above,
- Jaques Rosas,
- Herkesin adı gibi bildiği isim Banksy,
- SpY,
- Roa,
- Shepard Fairey ve Obey çıkartma ve posterleri,
- Fra. Biancoshock,
- Peter Gibson,
- OakOak,
- Lonac
- Ve tabi ki bu terimi ilk kullananlardan Jean-Michel Basquiat, Andy Warhol ve Richard Hambelton’ı unutulmamalı.
Sokak Sanatının Amacı
Sokak sanatı, sanatçılara tüm kuralların dışında, özgürce kendilerini ifade etme olanağı sunuyor.
Herkesin sanata eşit koşullarda ve bedava ulaşmasını sağlıyor.
Ana akımların dışında, sınırlandırılmadan üretmeyi ve paylaşmayı sağlıyor.
Sanatçıların, en fazla sayıda insana ulaşmasını sağlıyor. Bu da seslerini daha geniş bir kitleye duyurabilmelerine yardımcı oluyor.
Sanat eserleri, her an yaşamaya ve değişmeye devam ediyor, yeni anlamlarla zenginleşiyorlar.