Japonya’daki binalar depreme neden dayanıklı?
  1. Anasayfa
  2. Yaşam

Japonya’daki binalar depreme neden dayanıklı?

Japonya sismik olarak aktif bir ülkedir ve dünyadaki en katı depreme dayanıklı yapılar inşa etme zorunlu kanunlara ve standartlara sahiptir.1923 Kanto depreminde Tokyo ve Yokohama depreme yenik düşmüş ve 150 binden fazla insan hayatını kaybetmişti. Daha da kötüsü yaşananlar sonrası ülkeye kanunsuzluk hakim olmuş, ülkede yaşayan 6 bin Koreli, Japonların hışmına uğrayarak öldürülmüştü.

Bu olay yapı düzenlemelerinin getirilmesini daha da hızlandırdı.1924 de depreme dayanıklı inşaat yönetmeliği getirildi ve mevcut binaları kodlayarak şehir planlaması yeniden yapıldı.

1981’den önce, binaların yalnızca Japon deprem ölçeğinde 5 olarak kaydedilen bir depremden kaynaklanan büyük hasarlara dayanacak şekilde tasarlanması gerekiyordu .

1981’den sonra tasarlanan binalar, Japon deprem ölçeğine göre 6-7 şiddetinde bir depremden kaynaklanan büyük hasarlara dayanacak şekilde inşa edilmeliydi. Haziran 1981’den önce Yapı Onay Belgesi almış binalar eski deprem standartlarına tabidir.

Ayrıca yeni standartlara göre 1981’den sonra inşa edilen binalar sadece darbelere dayanacak şekilde tasarlanmamalıdır. binanın kendisi değil, aynı zamanda bir depremden kaynaklanan potansiyel yaşam ve uzuv zararını azaltma tedbirleri eklenmelidir.

Bina kodları nelerdir?

Bina kodları düzenli olarak güncellense de, 1981’de bina standartları kanununda büyük bir değişiklik meydana getirdiler. 1981 öncesi standarda göre inşa edilen binalara ” kyu-taishin “, yeni standarda göre inşa edilen binalara ” shin-taishin “ adı verilir. Bu kodlar bir daire satın almak isteyen birçok Japon için çok önemlidir.

Kyu-Taishin : Bir bina 1 Haziran 1981’den önce Yapım Onay Belgesi almışsa kyu-taishin binası olarak adlandırılır. “Kyu” (旧) önceki anlamına gelir ve “taishin” (耐震) direniş anlamına gelir.

Shin-Taishin : Bir bina 1 Haziran 1981’den sonra Sertifikasını aldıysa, buna shin-taishin binası denir. “Shin” (新) yeni anlamına gelir.

japonya da deprem bina kodları
japonya da deprem bina kodları

Depreme Dayanıklı Bina Teknolojisi nelerdir?

Japonya, depreme dayanıklı yapılarda dünya lideridir. Tip teknolojisini belirtmek için binalar 耐震 ( taishin ),制震 ( seishin ) veya 免震( menshin ) olarak belirtilir . Bu üç terim ne anlama geliyor?

Taişin

(1)耐震 ( taishin, temel deprem direnci):  Duvarlar ve/veya taşıyıcı sütunlar, sarsıntıya karşı daha güçlü olmaları için özel takviye malzemeleriyle güçlendirilmiştir.

  • Kirişler, sütunlar ve duvarlar depreme karşı daha fazla dayanıklılık sağlamak için daha kalındır.
  • Sönümleme sistemi olmadığı için bina yapısı depremin kaba kuvvetini alır. Sarsıntı, binada oturanlara daha şiddetli gelir.  Zemin ne kadar yüksek olursa, sallanma derecesi o kadar yüksek olur.
  • Tekrarlanan depremler sonunda ciddi hasara yol açabilir. Büyük bir depremden sonra (büyüklüğü 7 veya üzeri), bina büyük ölçekli onarımlar veya ek güçlendirme gerektirebilir. Hasarın tamir edilememe riski de vardır.
  • Bu yöntem az katlı binalar için uygundur.

Seishin (Titreşim Kontrolü)

(2)制震 ( seishin, vibrasyon kontrolü):  Bina, kinetik enerjiyi dağıtmak için tasarlanmış sönümleme cihazları (amortisörler gibi) ile donatılmıştır.

  • Bu isteğe bağlıdır ve kanunen gerekli değildir, ancak yüksek binalar için tavsiye edilir.
  • Damperler depremin enerjisinin bir kısmını emer ve sarsıntıyı bir dereceye kadar azaltır. Bu, normal yöntemden daha pahalıdır ancak menshin’den (taban izolasyonu) daha ucuzdur.

Menshin (Taban İzolasyonu)

(3)免震 ( menshin , taban izolasyonu ): Binayı zeminden ayıran ve şok dalgalarının yapıya iletilmesini engelleyen bir cihaz vardır.

  • Bu isteğe bağlıdır ve kanunen gerekli değildir. En pahalı yöntemdir, ancak aynı zamanda en güvenli olarak kabul edilir.
  • Bina yapısı zeminden izole edilmiştir. Sonuç, sallamanın gücünde bir azalmadır – çok daha yavaş ve daha yumuşaktır, ancak deniz tutması hissine neden olabilir.
  • Bu inşaat yöntemi genellikle gökdelenlerde ve yüksek katlı apartmanlarda kullanılır.
  •  Binanın tamamı, çevredeki arazi bloklarına bağlı olmayan bir kaide üzerindedir .

Yukarıdaki yöntemlerin tümü, binaları daha dayanıklı hale getirmek için etkili olsa da, taban izolasyonlu binalar, binadaki toplam sarsıntı miktarını azaltmada ve sarsıntıyı yalnızca ılımlı, yatay hareketlerle sınırlamada en iyisidir. Taishin ve seishin yöntemleriyle karşılaştırıldığında , menshin binalarının üçte ikisine kadar daha az sallandığı ölçülmüştür.

Bina standartlarındaki değişiklikler ne zaman yapıldı?

  • 1924: zorunlu inşaat yönetmeliği getirildi. 1891 Mino-Owari 8büyüklüğündeki sarsıntıdan sonra, dayanıklı yapılara yönelik araştırma ve çalışmaları başladı.  Yönetmelik, ahşap kirişler, betonarme için deprem yüküne sahip olacak minimum kalınlık ve çaprazların takılmasını şart koşuyordu. Ancak, bu kurallar sadece kasaba bölgelerinde geçerliydi.
  • 1950: Bina Standartları Yasası “kyu-taishin” Değişiklik, 7.1 büyüklüğündeki 1948 Fukui depreminden sonra gerçekleşti. Depreme dayanıklı tasarım ülke çapında uygulandı ve artık sadece şehir alanlarıyla sınırlı değildi. Belirli bir miktarda deprem taşıyıcı duvarlara ihtiyaç duyulmuştur. Ahşap yapılar için ekstra çerçeve gerekliydi. Yönetmelik, “bir binanın, 5~7 büyüklüğündeki bir depreme ve sismik yoğunluk ölçeği (Shindo ölçeği) 5’in üzerinde olan bir depreme dayanacak ve yıkılmayacak şekilde tasarlanmasına rağmen, bir miktar hasar devam edebilir.” Ancak, 6 veya daha yüksek sismik yoğunluk üreten daha büyük bir deprem durumunda hiçbir standart uygulanmadı.
  • 1971: Kesme takviyesi ve betonarme temeller için Kanunda değişiklikler. Ahşap yapılar betonarme temellere sahip olmalıdır.
  • 1981: “shin-taishin” Bina Standardı Değişikliği : 1978 Miyagi Depreminden kaynaklanan 7.4 büyüklüğündeki hasar bu yeni revizyona yol açtı. Depreme dayanıklılık tanımı şu şekildedir:
    “ Sıklıkla meydana gelen orta büyüklükteki (5~7 büyüklüğündeki) depremler için, bina hafif bir çatlaktan daha fazla zarar görmemeli ve normal işlevini sürdürmelidir. Büyüklüğü 7 veya daha yüksek olan ve Shindo ölçeği 6 veya daha yüksek olan nadir ve büyük depremler için bina çökmemelidir”.
  • 2000: Ahşap yapıların depreme dayanıklılığını artırmak için revizyon; Ahşap çerçeveli bir ev inşa etmeden önce, zemin stabilite açısından test edilmeli ve yukarıdaki yapı zemin tipine uygun olarak inşa edilmelidir. Yapının payanda, temel ve kirişlerine uygulamalar ekstra düzenlemeler getirildi.
  • 2000: Kusurlara Karşı 10 Yıllık Garantinin getirilmesi: Yeni evler, kusurlara karşı 10 yıllık bir garanti içermelidir.
  • 2006: Yapı sertifikaları ve denetimleri daha katı hale geldi. . Belli bir yüksekliğin üzerindeki binalar emsal değerlendirmesine tabi tutulmuştur. 3 katın üzerindeki apartman binaları artık inşaat sürecinin ortasında sıkı bir şekilde teftiş gerektiriyor.

Unutmadan japonların depreme karşı aldıkları önlemlerin en önemlisi kader değil , ülkemizde olmayan sistem ”AHLAK” ve”LİYAKAT”

liyakat

/.–./

ad

  1. layık olma, yaraşma, yaraşırlık, uygunluk.
  2. yeterlilik, yetenek.

İlginizi Çekebilir

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir